Κάθε κείμενο που υποβάλλεται για έκδοση διαβάζεται προσεκτικά από έμπειρη ομάδα επαγγελματιών αναγνωστών. Στο σημείο αυτό θέλουμε να τονίσουμε πως δεν είναι η ίδια ομάδα που διαβάζει κάθε κείμενο που παραλαμβάνουμε, γιατί αυτά συγκεντρώνονται ανάλογα με το είδος τους και προωθούνται σε ομάδες που κατέχουν το συγκεκριμένο είδος κειμένων. Έτσι, διαφορετική ομάδα θα αναλάβει να αξιολογήσει ποίηση και άλλη ομάδα ένα παιδικό βιβλίο, ένα εκπαιδευτικό βιβλίο ή ένα μυθιστόρημα.

Για κάθε έργο που διαβάζεται από την ομάδα μας και θεωρούμε πως μας αντιπροσωπεύει για έκδοση, θα ακολουθεί μία προσωπική επαφή με την υπεύθυνη των εκδόσεών μας, κυρία Αναστασία Κορινθίου, που θα σας μεταφέρει την κριτική της ομάδας αλλά και τα σημεία εκείνα που θεωρήθηκαν «δυνατά», χωρίς να παραβλέψουμε τα αδύνατα σημεία που τυχόν υπάρχουν και χρειάζεται να βελτιωθούν. Σε συνεργασία μαζί της θα διαμορφωθεί ένα περιεκτικό και θελκτικό κείμενο για το οπισθόφυλλο του βιβλίου και, φυσικά, αν χρειαστεί θα συζητηθούν και επιμέρους στοιχεία, όπως, για παράδειγμα, ο γενικός τίτλος του βιβλίου ή ακόμα και αυτοί των κεφαλαίων.

Η επιμέλεια ενός κειμένου έχει τεράστια διαφορά από τη γραμματική και τυπογραφική διόρθωση ενός κειμένου.

Διορθωτής μπορεί να είναι ένας άνθρωπος που γνωρίζει καλά τη γλώσσα, έχει φιλολογικές ή άλλες σπουδές, έχει εμπειρία στη διόρθωση βιβλίων και… γερό μάτι. Είναι αυτός που θα πάρει το κείμενο και θα ανακαλύψει ακόμα και το παραμικρό λάθος. Όσο καλά κι αν γράφει κάποιος, ένα δεύτερο μάτι είναι απαραίτητο για να εντοπίσει κάποιο συντακτικό λάθος, μια ορθογραφική παράλειψη ή ακόμα κι ένα απλό κενό ανάμεσα στο τελευταίο γράμμα μιας λέξης και ένα σημείο στίξης.

Ο επιμελητής, όμως, κάνει μια άλλη δουλειά, και σε αντίθεση με αρκετούς Έλληνες συγγραφείς που δύσκολα δέχονται παρεμβάσεις στο κείμενό τους, στο εξωτερικό ο ρόλος του είναι πολύ διαδεδομένος και ιδιαίτερα σημαντικός. Θεωρείται πρόσωπο-κλειδί σε κάθε σοβαρή έκδοση, όχι μόνο για την άριστη χρήση της γλώσσας αλλά και γιατί μπορεί –σε συνεργασία, πάντα, με το συγγραφέα– να απογειώσει μια ιστορία.

Ένα γνωστό παράδειγμα εξαιρετικής συνεργασίας επιμελητή-συγγραφέα είναι και η περίπτωση του Ρέιμοντ Κάρβερ, ενός κορυφαίου Αμερικανού διηγηματογράφου, τα έργα του οποίου κυκλοφόρησαν από σπουδαίους εκδοτικούς οίκους με μεγάλη απήχηση στο κοινό. Μάλιστα, εννέα διηγήματά του μεταφέρθηκαν στην μεγάλη οθόνη το 1993 με τίτλο «Επεισόδια», σε σκηνοθεσία Ρόμπερτ Όλτμαν.

Λίγο καιρό μετά το θάνατό του η χήρα του αποφάσισε να επανεκδώσει την επιτυχημένη σειρά διηγημάτων του «Για τι πράγμα μιλάμε όταν μιλάμε για αγάπη» στη μορφή που είχαν αρχικά. Προτού δηλαδή ο επιμελητής και στενός συνεργάτης του συγγραφέα Γκόρντον Λις κόψει μεγάλο μέρος του κειμένου και προτού αλλάξει τον τίτλο του βιβλίου αλλά και πολλά στοιχεία στο περιεχόμενο αυτών των διηγημάτων. Το αποτέλεσμα της κίνησης της χήρας του Κάρβερ αποδείχθηκε καταστροφικό. Τα πρωτότυπα δεν ήταν καθόλου ισάξια του τελικού κειμένου, που ήταν αποτέλεσμα συνεργασίας συγγραφέα και επιμελητή.

Μα πού οφειλόταν αυτό, αφού το έργο το είχε γράψει πράγματι ο Κάρβερ και η ιδέα ήταν 100% δική του; Στο ότι το έμπειρο μάτι του κορυφαίου επιμελητή ήξερε σε ποια σημεία έπρεπε να παρέμβει ώστε το κείμενο να «σφίξει» κρατώντας το ενδιαφέρον του αναγνώστη αμείωτο, σε ποια σημεία χρειαζόταν μεγαλύτερη ανάπτυξη ή διαφορετικό ύφος. Υπήρχαν αρκετά κομμάτια που τα ξαναέγραψε χωρίς όμως να παρεκκλίνει από αυτό που ο Κάρβερ είχε στο μυαλό του όταν εμπνεύστηκε την ιστορία του. Κάποια σημεία ξαναγράφτηκαν από την αρχή με στόχο να τονιστεί η σημασία του έργου και ο λόγος να γίνει πιο άμεσος και καθαρός. Εμείς στο Υδροπλάνο δίνουμε μεγάλη βαρύτητα στην επιμέλεια ενός κειμένου, προτείνοντας στο συγγραφέα –εφόσον φυσικά δεν επιθυμεί μία απλή τυπογραφική διόρθωση– συνεργασία με καταξιωμένους επιμελητές με στόχο το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα.

Το πρώτο εικονογραφημένο βιβλίο κυκλοφόρησε στη Γερμανία το 1461. Μερικά χρόνια αργότερα, το 1476, έκανε την εμφάνισή του στην αγορά και το πρώτο εικονογραφημένο βιβλίο για παιδιά. Ήταν οι Μύθοι του Αισώπου ζωγραφισμένοι από τον Johann Zainner. Για γενιές ολόκληρες ο Αίσωπος και οι Μύθοι του ήταν συνώνυμοι με τις καλύτερες στιγμές της παιδικής λογοτεχνίας. Από τότε μέχρι σήμερα έχουν κυκλοφορήσει άπειρα βιβλία για παιδιά με χιλιάδες διαφορετικές εικαστικές προσεγγίσεις και παραλλαγές. Τώρα πια είναι σχεδόν αδύνατον να βρει κανείς παιδικό βιβλίο χωρίς εικόνες. Παρ’ όλα αυτά, έχουν γίνει σχετικά λίγες μελέτες για την επίδραση που έχει η εικόνα σε ένα παιδί, κι ακόμη λιγότερες για τις προτιμήσεις των παιδιών σε ό,τι αφορά στην εικονογράφηση.

Έτσι, η καλή και η κακή εικονογράφηση είναι κάτι που καθορίζεται από τους ενηλίκους. Τα βιβλία γράφονται, εικονογραφούνται, παράγονται κι εντέλει αγοράζονται από ενηλίκους, άρα, η τελική επιλογή τούς ανήκει. Στην πραγματικότητα, ακόμη κι ο αριθμός των αντιτύπων που πουλάει ένα βιβλίο αντανακλά τις προτιμήσεις των γονέων –και κυρίως των μαμάδων– που το επιλέγουν. Τι είναι όμως αυτό που κάνει ένα βιβλίο πιο ελκυστικό για το ίδιο το παιδί; Τι το βοηθά στην κατανόηση του κειμένου; Ποιο είδος εικονογράφησης το διεγείρει ευκολότερα συναισθηματικά και το συγκινεί; Τι εξασκεί περισσότερο τη μνήμη του;

Σε μελέτη που παρουσιάστηκε στο Reading Psychology, εξετάστηκαν οι προτιμήσεις των παιδιών σε διαφορετικά είδη εικονογράφησης. H πρώτη εκτίμηση ήταν ότι τα παιδιά προτιμούν τις εικονογραφήσεις εκείνες που έχουν φωτεινά και ζωηρά χρώματα, σε αντίθεση με τις μουντές και πιο σκοτεινές. Επίσης προτιμούν εκείνες τις εικονογραφήσεις που οι χαρακτήρες τους έχουν κάτι αστείο, μια λεπτή απόχρωση χιούμορ, ίσως, και απωθούνται από τις θλιμμένες φιγούρες με τους γκρίζους τόνους.